هنر کوفته گری یا نقره کوبی
کوبیدن طلا، نقره، برنج بر روی سطوح فلزی برای به وجود آمدن نقوش و خطوط را کوفته گری می گویند. بر اساس جنس فلز کوبیده شده ، به این هنر طلاکوبی ، نقره کوبی یا برنج کوبی هم گفته می شود. کوفته گری نوعی تزئین آثار هنری فولادی است . آثاری که به شیوه سنتی و با دست ساخته می شوند . در اصطلاح به شیوه ی ساخت اشیاء فلزی معمولا از جنس فولاد یا آهن ، فولاد سازی گفته میشود . این هنر از دوران هخامنشیان تا به امروز رواج داشته است. برای اجرای این هنر، ابتدا طرح را روی کاغذ می کشند سپس آن را بر روی یک ورق فولاد منتقل می کنند. فولاد را درون کوره قرار می دهند هنگامی که سرخ شد چکش کاری می کنند تا شکل مورد نظر به وجود بیاید. در ادامه قسمت های به وجود آمده را به هم اتصال داده تا طرح کامل شود. سپس برای زیبا بخشی و ایجاد طرح روی این آثار فولادی به سراغ هنر کوفته گری یا همان طلاکوبی و نقره کوبی می روند . هنگامی که نقره را بر اساس طرح مورد نظر روی فولاد بگذارند و با چکش بکوبند، نقره کوبی صورت می گیرد. این هنر هم اکنون در شهر های مختلف ایران مانند تهران، اصفهان و مشهد در حال اجرا است.کاربرد این هنر اصیل
در گذشته از این هنر برای تزیین تسبیح، شمشیر، دسته چاقو و مهمیزها ( وسیله ای برای سوارکاری ) استفاده می کردند. امروزه از نقره کوبی برای تزیین اشیا مختلفی مانند انواع علم های ویژه محرم، ظروف، مجسمه های تزئینی فولادی و ... استفاده می شود.
در مجموعه صنایع دستی نوبهار برای اولین بار هنر کوفته گری یا همان نقره کوبی بر روی کیف های فلزی انجام گرفته است . کیف های فولادی نقره کوبی شده از زیباترین آثار هنری است که از این تکنیک اصیل برای تزیین آنها استفاده شده است .استقبال هنردوستان از کیفهای نقره کوبی شده گواه کاربردی بودن و زیبایی این کار نوآورانه است .
روش انجام نقره کوبی
ایجاد شیار: در ابتدا محصول فولادی آب دیده شده که مقاومت بالایی دارد را انتخاب می کنند. سپس برای ایجاد شیار های کم عمق و منظم اقدام می کنند. این کار را با ابزار مخصوص و به وسیله جلو و عقب کردن دست انجام می دهند. حکاکی از سه جهت مختلف انجام می شود.
انتقال طرح مورد نظر: سپس طرح مورد نظر را که از قبل انتخاب شده است را بر روی اثر منتقل می کنند. طرح هایی مانند چنگ، اسلیمی و ترنج مورد استقبال فراوان قرار می گیرند.
کوبیدن نقره یا طلا : این کار به مهارت، دقت و تمرکز بسیاری نیاز دارد. زیرا مفتول فلزی نقره یا طلا بسیار نازک است و کوبیدن دقیق آن بر اساس طرح دارای اهمیت فراوان است . برای این منظور چکش های مخصوص نقره کوبی ساخته شده است .
یشم کوبی: کار تثبیت نقره یا طلا بر روی فولاد با استفاده از سنگی به نام یشم انجام می شود. این سنگ را روی مفتول ها می کشند تا درون شیار ها فرو بروند و ثابت شوند.
پرداخت کار: مرحله آخر نقره کوبی که به کار جلوه ای زیبا می بخشد پرداخت کاری است. در این مرحله کثیفی هایی که در حین کار به وجود آمده است با اسید و مواد شوینده از بین می رود. سپس با آتش دادن به اثر خلق شده جلوه ای خیره کننده به آن می بخشد.
آثار ساخته شده از هنر کوفته گری یا نقره کوبی
بیشترین آثاری که از این هنر در تزیین و نقش دار کردن آنها استفاده می شود، علم های محرم حیوانات و پرندگان فولادی هستند. پرندگانی چون عقاب، کبوتر، گنجشک، خروس و حیواناتی نظیر غزال، شتر، شیر و اسب خلق می شوند. همچنین در این هنر اشیایی مانند شمشیر، سپر، خنجر، جعبه و ... را می توان دید. در این هنر حیوانات و اشیا در اندازه و ابعاد بزرگ هم ساخته می شود. به طور مثال اسب و گاو در ابعاد بزرگ و طبیعی از فولاد ساخته می شود و روی آن نقره کوبی انجام می شود.
کیف های نقره کوبی شده برند نوبهار از جدید ترین آثار صنایع دستی ایرانی است که در خلق آنها از هنر کوفته گری یا نقره کوبی بهره گرفته شده است .
